Cô Tám Đồi Chè

Trong hệ thống Tứ Phủ, các Thánh Cô đóng vai trò quan trọng, là những vị tiên nữ giáng trần, mang theo những phép màu và lòng từ bi. Cô Tám Đồi Chè, đứng thứ tám trong hàng Tứ Phủ Thánh Cô (sau Cô Bảy Tân La và Cô Chín Sòng Sơn), được người dân đặc biệt tôn kính vì sự linh thiêng và khả năng chữa bệnh.

Cô Tám Đồi Chè là một vị Thánh Cô nổi tiếng trong Tứ Phủ Thánh Cô, được biết đến với phép chữa mọi bệnh trần gian. Người ta thường cầu cô để được cô ban cho sức khỏe và an khang thái bình cho bách gia trăm họ.

Trên Ba Bông dưới lại Thác Hàn

Ai lên Phong Mục lại sang Đồi Chè

Đền thờ trướng rủ màn che

Có Tiên Cô Tám hái chè trên non

Sự tích Cô Tám Đồi Chè

Khác với nhiều vị Thánh Cô khác, sự tích về Cô Tám Đồi Chè không được ghi chép đầy đủ trong các tài liệu cổ. Hầu hết những gì chúng ta biết về Cô đều được truyền miệng qua các thế hệ. Tuy nhiên, có một số điểm chung trong các câu chuyện được kể lại:

Cô Tám Đồi Chè là ai? Theo truyền thuyết, Cô Tám sinh vào thời vua Lê Thái Tổ dấy binh khởi nghĩa, cùng thời với Cô Bơ Thác Hàn. Cô là một thiếu nữ xinh đẹp, đảm đang, sống tại vùng Phong Mục, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Cô nổi tiếng với việc trồng và hái chè trên đồi. Những búp chè xanh tươi không chỉ là thức uống mà còn được Cô sử dụng để chữa bệnh cho dân làng.

Nhờ tấm lòng nhân ái và khả năng chữa bệnh kỳ diệu, Cô Tám Đồi Chè được người dân vô cùng yêu mến và kính trọng. Cô không chỉ là một người hái chè, mà còn là một ân nhân, một vị cứu tinh của cả vùng.

Sinh thời cô là người con gái đảm đang nết na tần tảo, hái búp chè xanh trên đồi, thường dùng làm thuốc chữa bệnh nên được nhân dân xa gần hết mực thương yêu gọi tôn hiệu là Cô Tám Đồi Chè. Sau khi qua đời, Cô được nhân dân lập đền thờ để tưởng nhớ công ơn. Triều đình cũng phong tặng Cô danh hiệu, ghi nhận những đóng góp của Cô cho đất nước.

Người ta kể rằng, sau khi về tiên giới, Cô Tám Đồi Chè được giao nhiệm vụ trấn giữ một bên sông Đò Lèn, Phong Mục. Những khi rảnh rỗi, Cô thường dạo chơi khắp vùng Hà Trung, Thanh Hóa, hoặc hiện hình trên sông Mã, ngắm cảnh non nước hữu tình.

Đền thờ Cô Tám Đồi Chè

Đền thờ Cô Tám Đồi Chè ở đâu?

Đền chính thờ Cô Tám Đồi Chè tọa lạc tại đất Phong Mục, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Ngoài ra, tại xã Hà Thượng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên cũng có một đền thờ vọng Cô Tám.

Đền Cô Tám Đồi Chè ở Phong Mục là một địa điểm tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách và người dân đến cầu khấn. Ngôi đền được xây dựng khang trang, sạch đẹp, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với Cô.

Kiến trúc và không gian thờ tự

Đền thờ Cô Tám Đồi Chè thường có 4 cung thờ chính:

• Cung ngoài cùng thờ Tam Tòa Thánh Mẫu.
• Cung bên trong thờ Ngũ Vị Tôn Quan.
• Cung tiếp theo thờ Bà Chúa Sơn Trang.
• Trong cùng là cung chính thờ Cô Tám Đồi Chè. Tượng Cô được đặt uy nghiêm trong khám thờ gỗ sơn son thiếp vàng, với màn phủ che bên ngoài.

Khi đến lễ đền Cô Tám Đồi Chè, du khách thường kết hợp đi lễ đền Mẫu Thoải, đền Hàn và đền Cô Bơ, vì cả ba ngôi đền này đều nằm trong cùng một khu vực thuộc ngã 3 đê Tả sông Lèn.

Hầu giá Cô Tám Đồi Chè

Trong Tứ Phủ Thánh Cô, Cô Tám Đồi Chè ít khi về ngự đồng. Chỉ khi có người sát căn, sát vía Cô hoặc vào dịp hầu đón tiệc Cô Tám Đồi Chè tại các đền ở vùng Thanh Hóa, Cô mới giáng trần.

Khi ngự đồng, Cô Tám Đồi Chè thường mặc áo xanh lá, quần đen (hoặc áo tím hoa cà). Cô thực hiện lễ khai quang, sau đó múa mồi. Tiếp theo, Cô thường múa tay tiên các điệu như người đi hái chè trên non.

Nghi lễ hầu giá Cô Tám Đồi Chè không chỉ là một hình thức diễn xướng nghệ thuật, mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Nó thể hiện sự kết nối giữa con người và thế giới thần linh, đồng thời cầu mong Cô ban phước lộc, sức khỏe và bình an.

Khánh tiệc Cô Tám Đồi Chè

Tiệc Cô Tám Đồi Chè thường được tổ chức vào ngày 26 tháng 6 âm lịch. Đây là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính, tri ân công đức của Cô và cầu mong những điều tốt đẹp.

Cô Tám Đồi Chè là một vị Thánh Cô được người dân Việt Nam vô cùng tôn kính. Sự tích về Cô, đền thờ và nghi lễ hầu giá không chỉ là những nét đẹp văn hóa truyền thống, mà còn là biểu tượng của lòng nhân ái, sự linh thiêng và niềm tin vào sức mạnh siêu nhiên. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn hiểu rõ hơn về Cô Tám Đồi Chè.

Bản văn Cô Tám Đồi Chè

Trên Ba Bông dưới lại Thác Hàn

Ai lên Phong Mục lại sang Đồi Chè

Đền thờ trướng rủ màn che

Có Tiên Cô Tám hái chè trên non

Lắng nghe chim hót véo von

Có Tiên Cô Tám hái chè non trên ngàn

Lá chè làm thuốc làm thang

Búp chè trị bệnh trần gian cô cứu người

Khô cằn cô lại cho tươi

Tay cô vun xới cho đời nở hoa

Đầu non thỏ lặn ác tà

Lẵng hoa cô quảy đường xa đi về

Gập ghềnh trăm suối ngàn khe

Thác Hàn ,Phong Mục lối về Đền Cô

Đồi Chè ,cây thị nhấp nhô

Lối sang Cẩm Thủy lối vô Đò lèn

Minh Tân phố Đò Lèn tên đặt

Phủ Hà Trung thuộc đất Thanh hoa

Có Cô Tám Thượng hay là

Nơi gần kính trọng nơi xa lai hàng

Chốn đền Hàn cô vào khâm mệnh

Mẫu ban quyền cô được quản cai

Vào ra áo thắm thơ bài

Tay đeo vòng bạc chân hài thêu hoa

Giọng mường giọng mán reo ca

Líu lô giọng thổ ngân nga giọng mèo

Rừng già nước chảy suối reo

Cây xanh rẽ lối đường đèo quanh co

Bốn mùa ngọan cảnh ngao du

Khi chơi Thiên Bản,Đông Phù,Giáp Ba

Có phen Cô nhớ quê nhà

Đò lèn Phong Mục thượng tòa quỳ tâu

Ngự thuyền rồng dạo chơi thủy đạo

Đua tiếng hò tiêng sáo xênh xang

Khi vui bắt bướm gảy đàn

Mặt trời đương lặn nắng vàng nhạt phai

Bên mình túi vóc dao quai

Lược cài trâm giắt tóc mai dịu dàng

Thỉnh cô chứng giáng đàn tràng

Khuông phù đệ tử an khang thọ trường