Ninh Bình không chỉ nổi tiếng với những danh thắng như Tràng An, Tam Cốc – Bích Động hay chùa Bái Đính mà còn sở hữu nhiều di tích tâm linh mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Trong số đó, Phủ Đồi Ngang nổi bật như một điểm đến tâm linh linh thiêng, thu hút đông đảo du khách thập phương đến chiêm bái và cầu may.
Phủ Đồi Ngang là một di tích văn hóa tâm linh thuộc hệ thống thờ tín ngưỡng tứ phủ thánh cậu ở miền Bắc Việt Nam. Ngôi phủ không chỉ mang giá trị tâm linh mà còn là nơi lưu giữ những câu chuyện huyền thoại đầy màu sắc về Cậu Bé Đồi Ngang và Mẫu Liễu Hạnh.
Phủ Đồi Ngang Ở Đâu?
Phủ Đồi Ngang tọa lạc tại xã Phú Long, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình, thuộc vùng du lịch hồ Đồng Chương – sân golf Tràng An – phủ Sòng Xanh. Vị trí địa lý đặc biệt này tạo nên một không gian tâm linh yên bình, thanh tịnh giữa thiên nhiên hùng vĩ.
Để đến được Phủ Đồi Ngang, du khách có thể lựa chọn một trong những cung đường sau:
- Từ Quốc lộ 1: Tại thành phố Tam Điệp, đi theo quốc lộ 12B về ngã 3 Rịa, sau đó rẽ vào quốc lộ 45 và đi thêm khoảng 1 km là đến phủ.
- Từ Hà Nội: Đi theo đại lộ Tràng An hoặc quốc lộ 38B từ thị trấn Thiên Tôn về ngã 3 Rịa, sau đó tiếp tục hành trình đến Phủ Đồi Ngang.
Tên gọi “Phủ Đồi Ngang” có nguồn gốc từ vị trí địa lý của ngôi phủ – nằm trên một ngọn đồi có con đường ngang chạy qua. Điều này không chỉ tạo nên tên gọi đặc biệt mà còn góp phần làm nên vẻ đẹp độc đáo của di tích tâm linh này.
Phủ Đồi Ngang Thờ Ai?
Phủ Đồi Ngang là nơi thờ Cậu Bé Đồi Ngang và mẹ là Công chúa Liễu Hạnh cùng tướng Lê Du thời Đinh và các vị tiên thánh khác trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ. Đây là một trong những điểm đặc biệt tạo nên sức hút tâm linh mạnh mẽ của ngôi phủ.
Sự Tích Về Mẫu Liễu Hạnh Và Cậu Bé Đồi Ngang
Theo truyền thuyết, vào khoảng thế kỷ XVI, Thánh Mẫu Liễu Hạnh – một trong Tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam – đã tái tam giáng thế và hiển thánh tại vùng đất Nho Quan, Ninh Bình. Mẫu đã biến hóa thành một cô thôn nữ xinh đẹp, mở quán bán nước ven đường (chính là vị trí trước cổng phủ Đồi Ngang ngày nay) để quan sát và dùng phép thuật trừ tà ác, bảo vệ nhân dân.
Trong thời gian này, Mẫu Liễu Hạnh đã gặp gỡ một người con trai họ Mai – cũng là người giáng trần. Hai người tâm đầu ý hợp, thường trò chuyện về cuộc sống gia đình hạnh phúc với những đứa con. Kỳ lạ thay, trong một lần trò chuyện, bỗng có tiếng khóc của một đứa bé vang lên. Đó chính là đứa con ước nguyện của Mẫu Liễu Hạnh và người con trai họ Mai, sau này được biết đến với tên gọi Cậu Bé Đồi Ngang.
Cậu Bé Đồi Ngang lớn lên với khí phách hiên ngang, luôn giúp đỡ dân lành. Tương truyền rằng, cậu sống rất phóng khoáng và hào phóng, sẵn sàng ban phát tài lộc cho những người có tâm sáng. Tuy nhiên, cậu cũng rất dứt khoát, nếu không bằng lòng với ai, cậu sẽ lấy hết những gì người đó có.
Chính vì vậy, Phủ Đồi Ngang không chỉ là nơi thờ Mẫu Liễu Hạnh mà còn là điểm tâm linh linh thiêng thờ Cậu Bé Đồi Ngang. Hàng năm, vô số du khách thập phương đến đây thành tâm cúng lễ, cầu xin lộc tài và mong ước những điều tốt đẹp, thuận lợi trong cuộc sống và công việc.
Kiến Trúc Phủ Đồi Ngang
Phủ Đồi Ngang được xây dựng từ thời Lê và đến năm 1989 được trùng tu, xây dựng lại như diện mạo ngày nay. Với diện tích rộng 5.000 mét vuông, ngôi phủ mang đậm kiến trúc truyền thống của các công trình tâm linh miền Bắc Việt Nam.
Cấu Trúc Tổng Thể Của Phủ
Phủ Đồi Ngang có cấu trúc độc đáo với ba ngôi nhà đứng độc lập. Tổng thể phủ bao gồm 5 tòa nhà:
- Ba gian nhà ngang
- Động Sơn Trang
- Một gian thờ Cậu Bé Đồi Ngang
Khi bước vào phủ, du khách sẽ đi qua Bái đường, tiếp đến là tòa thờ tứ vị chầu Bà và cuối cùng là cung cấm thờ tượng Công chúa Liễu Hạnh. Toàn bộ các công trình trong phủ đều quay về hướng Đông, thẳng hướng về chùa Bái Đính và cố đô Hoa Lư, tạo nên một trục tâm linh mạnh mẽ.
Không gian phủ được thiết kế hài hòa với thiên nhiên xung quanh, tạo cảm giác thanh tịnh, yên bình cho du khách khi đến chiêm bái. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sức hút đặc biệt của Phủ Đồi Ngang.
Lễ Hội Phủ Đồi Ngang
Lễ hội Phủ Đồi Ngang diễn ra từ ngày 10 đến ngày 20 tháng 2 âm lịch hàng năm. Đây là dịp để người dân địa phương và du khách thập phương tụ họp, tưởng nhớ công đức của Mẫu Liễu Hạnh và Cậu Bé Đồi Ngang.
Lễ hội Phủ Đồi Ngang bao gồm nhiều nghi lễ và hoạt động văn hóa đặc sắc:
- Lễ tế: Tưởng nhớ công đức của các vị thần linh
- Hầu đồng: Nghi lễ tâm linh đặc trưng của tín ngưỡng thờ Mẫu
- Diễn xướng: Tái hiện các sự tích, công lao của các vị thần và các anh hùng dân tộc
Những hoạt động này không chỉ mang tính chất tín ngưỡng mà còn là những di sản văn hóa phi vật thể có giá trị, thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Lễ hội không chỉ là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính với các vị thần linh mà còn là cơ hội để gắn kết cộng đồng, tạo nên không gian văn hóa đặc sắc. Đặc biệt, lễ hội Phủ Đồi Ngang còn gắn kết với các lễ hội trong và ngoài tỉnh, tạo thành tuyến du lịch tâm linh phong phú: đền Dâu – quán Cháo (thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình); phủ Dày, Đền Mẫu Sòng Sơn, phủ Tây Hồ…
Đến với Phủ Đồi Ngang, du khách không chỉ được chiêm bái, cầu nguyện mà còn có cơ hội tìm hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu – một nét đẹp trong đời sống tâm linh của người Việt. Đây cũng là dịp để mỗi người tìm về cội nguồn, khám phá những giá trị văn hóa truyền thống và cảm nhận sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn.
Hãy đến với Phủ Đồi Ngang một lần để cảm nhận sự linh thiêng, huyền bí và những giá trị văn hóa đặc sắc mà ngôi phủ mang lại!
Nguồn: Wikipedia
Thảo luận về chủ đề