Trong không gian trang nghiêm của các ngôi chùa Việt Nam, bên cạnh tượng Phật trang trọng, người ta thường thấy một ban thờ riêng dành cho một vị được gọi là Đức Ông. Vị thần này xuất hiện trong hầu hết các ngôi chùa Phật giáo truyền thống và được tôn kính như một biểu tượng của lòng hộ pháp, sự giàu có và lòng từ bi.
Vậy Đức Ông là ai và vì sao ngài lại được tôn kính trong Phật giáo?
Đức Ông là ai?
Đức Ông, còn được biết đến với danh xưng Đức Chúa Ông, là một nhân vật có vai trò đặc biệt trong lịch sử Phật giáo. Theo kinh điển Phật giáo, Đức Ông chính là Cấp Cô Độc (Anathapindika) – một thương nhân giàu có sống vào thời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni tại Ấn Độ cổ đại.
Tên gọi Cấp Cô Độc mang ý nghĩa sâu sắc: “người chu cấp cho những người cô đơn, nghèo khổ”. Danh hiệu này phản ánh chính xác bản chất và hành trạng của ngài – một người luôn dang rộng vòng tay giúp đỡ những người bất hạnh, kém may mắn trong xã hội.
Đức Ông nổi tiếng với việc đã bỏ ra một khối tài sản khổng lồ để mua lại khu vườn của Thái tử Kỳ Đà (Jetavana) ở nước Xá Vệ (Sravasti). Theo truyền thuyết, để thể hiện lòng tôn kính với Đức Phật, ngài đã trải vàng phủ kín mặt đất của khu vườn để mua lại làm nơi Đức Phật và tăng đoàn cư ngụ, thuyết pháp. Khu vườn này sau đó trở thành tu viện Kỳ Viên nổi tiếng – nơi Đức Phật đã trải qua nhiều mùa an cư và thuyết giảng nhiều bài pháp quan trọng.
Với hành động này, Đức Ông được xem là vị thí chủ lớn nhất, người hộ pháp tiêu biểu nhất trong lịch sử Phật giáo. Ngài đại diện cho hình ảnh người cư sĩ lý tưởng, người đã dùng tài sản của mình để phụng sự Tam Bảo và cứu giúp chúng sinh. Nguồn: phatgiao.org.vn
Vai trò và ý nghĩa của Đức Ông trong tín ngưỡng Phật giáo Việt Nam
Trong không gian thờ tự của các ngôi chùa Việt Nam, ban thờ Đức Ông thường được đặt bên tay trái của ban thờ Tam Bảo (trong khi bên phải là ban thờ Thánh Hiền). Vị trí này mang ý nghĩa biểu trưng sâu sắc: nếu việc hoằng dương Phật pháp là trách nhiệm của các vị tu sĩ, thì việc hộ trì chánh pháp là nhiệm vụ của hàng cư sĩ tại gia.
Theo phong tục tín ngưỡng, khi vào chùa, Phật tử thường vào từ cửa bên trái, đến ban thờ Đức Ông lễ bái trước để “bẩm báo”, bởi ngài được xem là người có công xây dựng chùa chiền, tạc tượng Phật. Đây là biểu hiện của lòng biết ơn đối với những người đã góp phần gìn giữ và phát triển đạo Phật.
Đức Ông được tôn kính không chỉ vì sự giàu có mà còn vì phẩm chất đạo đức cao quý. Ngài được cho là có khả năng thấu hiểu mọi kho tàng, tài bảo trên thế gian, nhưng không vì thế mà tham đắm, mà ngược lại, dùng tài sản để cúng dường Tam Bảo và bố thí cho người nghèo khó. Đức tính này thể hiện đầy đủ hạnh Phổ Hiền và lòng từ bi của một vị Bồ Tát.
Trong tâm thức người Việt, Đức Ông còn được xem là vị thần bảo hộ cho sự thịnh vượng, tài lộc. Nhiều người tin rằng, thành tâm lễ bái ngài sẽ được phù hộ trong công việc làm ăn, buôn bán, đồng thời nhắc nhở con người về cách sử dụng tài sản một cách chân chính, có ích cho đời.
Tham khảo: Tục Bán Khoán con Vào Chùa
Bản Văn Khấn Đức Ông
“Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
– Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Kính lạy Đức Ông Tu Đạt Tôn giả, Thập bát long thần, Già Lam Chân Tể.
Hôm nay là ngày… tháng…..năm………………………………………………
Tín chủ con là …………………………………………………………………………………………..
Ngụ tại…………………………………………………………………………………
Cùng cả gia đình thân tới cửa chùa………………………………………….…
Trước điện Đức Ông, thành tâm kính lễ, hiến dâng phẩm vật, kim ngân tịnh tài.
Chúng con tâu lên Ngài Tu Đạt tôn giả từ cảnh trời cao soi xét.
Chúng con kính tâu lên Ngài Già Lam Chân tể cai quản trong nội tự cùng các Thánh chúng trong cảnh Chùa đây.
Tín chủ con có lời thưa rằng: Chúng con sinh nơi trần tục, nhiều sự lỗi lần, hôm nay tỏ lòng thành kính, cúi xin Đức Ông để đức hiếu sinh, rủ lòng tế độ che chở cho chúng con, ba tháng hè chín tháng đông, tiêu trừ bệnh tật tai ương, vui hưởng lộc tài may mắn, cầu gì được nấy, nguyện gì cũng thành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!”
- Xem thêm: Bài Văn Khấn Đi Chùa
Thảo luận về chủ đề