Văn Khấn Địa Tạng Vương Bồ Tát

Địa Tạng Vương Bồ Tát là ai?

Địa Tạng Vương Bồ Tát, với danh xưng Sanskrit là Kṣitigarbha, tiếng Trung là 地藏 (Dìzàng), và tiếng Nhật là Jizō, là một trong sáu vị Đại Bồ Tát kính ngưỡng trong Phật giáo Đại thừa. Ngài thường được nhắc đến cùng với các vị Bồ Tát quen thuộc khác như Quan Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát, Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, Phổ Hiền Bồ Tát và Di Lặc Bồ Tát. Sự hiện diện và giáo lý của Ngài có ảnh hưởng sâu rộng tại các quốc gia Đông Á, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam, nơi Ngài được xem là biểu tượng của lòng từ bi và sự cứu khổ. Nguồn: Wikipedia

Nguồn gốc và Xuất thân của Địa Tạng Vương Bồ Tát

Theo nhiều kinh điển và truyền thuyết Phật giáo, Địa Tạng Vương Bồ Tát được biết đến với một đại nguyện vô cùng đặc biệt và thiêng liêng: “Địa ngục vị không, thệ bất thành Phật; Chúng sinh độ tận, phương chứng Bồ đề.” Câu nguyện này có nghĩa là chừng nào địa ngục vẫn còn chúng sinh đau khổ, Ngài thề không chứng thành Phật quả; chỉ khi nào tất cả chúng sinh đều được cứu độ thoát khỏi khổ ải, Ngài mới viên thành Phật đạo. Đây là một lời thệ nguyện thể hiện lòng từ bi vô bờ bến và sự hy sinh cao cả, sẵn sàng ở lại cõi Ta Bà đau khổ để cứu vớt chúng sinh, đặc biệt là những linh hồn đang phải chịu đựng nghiệp báo nặng nề trong các cõi địa ngục.

Về xuất thân trần thế, một số tài liệu Phật giáo ghi nhận một tiền thân nổi bật của Ngài là Kim Kiều Giác (Kim Kyo-gak). Ngài vốn là một hoàng tử của nước Tân La (Silla), một vương quốc cổ xưa trên bán đảo Triều Tiên, vào khoảng thế kỷ thứ VII. Dù sinh trưởng trong nhung lụa, quyền quý, nhưng hoàng tử Kim Kiều Giác sớm nhận ra sự vô thường của cuộc đời và những khổ đau mà chúng sinh phải gánh chịu. Chính vì vậy, Ngài đã từ bỏ ngai vàng, quyết chí xuất gia tu hành. Sau đó, Ngài đã đến núi Cửu Hoa Sơn ở Trung Quốc để chuyên tâm thiền định và hoằng dương Phật pháp. Tại đây, Ngài đã tu tập và thị hiện nhiều thần thông, giáo hóa vô số chúng sinh. Sau khi viên tịch, nhục thân của Ngài vẫn còn nguyên vẹn, và người đời sau tôn thờ Ngài chính là hóa thân của Địa Tạng Vương Bồ Tát. Cửu Hoa Sơn từ đó trở thành một trong tứ đại Phật giáo danh sơn của Trung Quốc, là đạo tràng linh thiêng gắn liền với Ngài.

Đại nguyện và vai trò trong Phật giáo Đại thừa

Vai trò của Địa Tạng Vương Bồ Tát trong Phật giáo Đại thừa vô cùng quan trọng, đặc biệt là trong việc cứu độ chúng sinh ở lục đạo luân hồi, bao gồm cõi trời, người, a-tu-la, súc sinh, ngạ quỷ và địa ngục. Trong đó, Ngài đặc biệt quan tâm và phát nguyện cứu giúp những chúng sinh đang phải chịu đựng thống khổ cùng cực ở cõi địa ngục. Đại nguyện “Địa ngục chưa trống không, thề không thành Phật” không chỉ thể hiện lòng từ bi vô hạn mà còn là một lời cam kết vững chắc, một nguồn động lực mạnh mẽ cho những ai đang tìm kiếm sự giải thoát.

Ngài được xem là vị Bồ Tát có năng lực phá tan cửa địa ngục, soi đường cho các vong linh thoát khỏi cảnh tối tăm, đau đớn để được siêu sinh về cõi lành. Chính vì hạnh nguyện này, Ngài còn được tôn xưng là U Minh Giáo Chủ, vị thầy dẫn dắt chúng sinh trong cõi u tối. Sự hiện diện của Ngài mang lại niềm hy vọng và sự an ủi cho những người còn sống khi nghĩ về người thân đã khuất, đồng thời nhắc nhở mỗi người về luật nhân quả và tầm quan trọng của việc tu tập thiện pháp.

Ý nghĩa tên gọi và hình tượng của Địa Tạng Vương Bồ Tát

Danh hiệu và hình tượng của Địa Tạng Vương Bồ Tát mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, phản ánh hạnh nguyện và công đức của Ngài. Việc tìm hiểu những ý nghĩa này giúp chúng ta cảm nhận rõ hơn về sự vĩ đại và lòng từ bi của vị Bồ Tát này.

Phân tích ý nghĩa tên gọi

Tên gọi Địa Tạng Vương Bồ Tát được ghép từ những thành tố mang ý nghĩa đặc biệt:

• Địa (地): Mang nghĩa là đất. Đất có đặc tính dày chắc, vững chãi, có khả năng nâng đỡ, nuôi dưỡng và chứa đựng vạn vật. “Địa” ở đây tượng trưng cho tâm địa sâu dày, vững chắc như mặt đất, có khả năng chịu đựng và hàm chứa vô lượng công đức, cũng như vô lượng chúng sinh. Nó còn ngụ ý đến sự kiên cố, bất động của tâm Bồ đề, không lay chuyển trước mọi thử thách.
• Tạng (藏): Mang nghĩa là kho tàng, nơi chứa đựng. “Tạng” tượng trưng cho kho tàng Phật pháp vô tận, kho tàng công đức và trí tuệ mà Ngài đã tích lũy qua vô số kiếp tu hành. Đồng thời, “Tạng” cũng có nghĩa là bao dung, chứa chấp tất cả chúng sinh, không phân biệt thiện ác, giàu nghèo, sang hèn. Như mặt đất chứa đựng cả vàng ngọc lẫn rác rưởi, tâm Ngài cũng bao dung tất cả.
• Vương (王): Mang nghĩa là vua, là người đứng đầu, có quyền năng tối thượng. “Vương” ở đây không phải là vua của thế gian với quyền lực thế tục, mà là Pháp Vương, vị giáo chủ của cõi U Minh, có năng lực tự tại giáo hóa và cứu độ chúng sinh trong các cõi khổ, đặc biệt là địa ngục.
• Bồ Tát (菩薩): Đây là danh từ chung trong Phật giáo, viết tắt của Bodhisattva. “Bồ” là giác, “Tát” là hữu tình. Bồ Tát là người đã phát tâm giác ngộ, tu tập Lục độ Ba la mật (Bố thí, Trì giới, Nhẫn nhục, Tinh tấn, Thiền định, Trí tuệ) vì lợi ích của tất cả chúng sinh, nguyện chưa thành Phật khi chúng sinh chưa được giải thoát.

Như vậy, danh hiệu Địa Tạng Vương Bồ Tát có thể hiểu là vị Bồ Tát có tâm địa sâu dày như đất, chứa đựng kho tàng công đức và trí tuệ vô biên, là vị Pháp Vương có năng lực cứu độ chúng sinh trong cõi U Minh, người đã phát nguyện giác ngộ cho tất cả chúng sinh.

Đặc điểm hình tượng và pháp khí

Hình tượng của Địa Tạng Vương Bồ Tát thường được khắc họa một cách đặc trưng, dễ nhận biết và mang nhiều ý nghĩa biểu trưng. Ngài thường xuất hiện trong hình tướng một vị Tỳ kheo (nhà sư) với đầu cạo trọc, khoác áo cà sa giản dị. Điều này thể hiện sự khiêm cung, thanh tịnh và quyết tâm từ bỏ mọi ràng buộc thế tục để chuyên tâm vào con đường tu đạo và cứu độ. Hai pháp khí quan trọng thường đi liền với hình tượng của Ngài là:

• Tích trượng (錫杖): Đây là cây gậy có các khoen kim loại ở đầu, phát ra tiếng kêu khi di chuyển. Trong Phật giáo, tích trượng là một trong những vật tùy thân của các vị Tỳ kheo. Với Địa Tạng Vương Bồ Tát, cây tích trượng này có năng lực đặc biệt là chấn khai cửa địa ngục, giúp mở đường cho các vong linh thoát khỏi sự giam cầm và đau khổ. Tiếng kêu của tích trượng cũng được cho là có khả năng cảnh tỉnh chúng sinh, giúp họ thức tỉnh khỏi mê lầm.
• Viên Minh Châu (明珠) hay còn gọi là Như Ý Châu (Cintāmaṇi): Đây là viên ngọc quý sáng rực rỡ mà Ngài cầm ở tay trái. Viên minh châu tượng trưng cho ánh sáng trí tuệ viên mãn, có khả năng soi sáng cõi U Minh tăm tối, phá tan vô minh, giúp chúng sinh nhận rõ chân lý và tìm thấy con đường giải thoát. Ánh sáng của minh châu cũng xua tan sợ hãi, mang lại sự an lạc và hy vọng.

Ngoài ra, Ngài có thể được mô tả đứng hoặc ngồi trên tòa sen, hoặc cưỡi linh thú Đế Thính (một con chó có khả năng nghe thấu mọi sự trong tam giới). Tất cả những đặc điểm này đều góp phần làm nổi bật hạnh nguyện và công đức đặc thù của Địa Tạng Vương Bồ Tát.

Văn khấn Địa Tạng Vương Bồ Tát – U Minh giáo chủ

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương trời, mười phương Chư phật, Chư phật mười phương.

Nam mô Đại bi, Đại nguyện, Đại thánh, Đại từ Bản tôn Địa Tạng Vương Bồ Tát.

Kính lễ Đức U Minh giáo chủ thuỳ từ chứng giám.

Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm Canh Tý

Tín chủ con là: ……………………………

Ngụ tại:…………………………………………

Thành tâm đến trước Phật đài, nơi điện Cửu hoa, kính dâng phẩm vật, hương hoa kim ngân tịnh tài, ngũ thể đầu thành, nhất tâm kính lễ dưới toà sen báu.

Cúi xin Đức Địa Tạng Vương không rời bản nguyện, theo Phật phó chúc trên cung trời Đạo Lợi, chở che cứu vớt chúng con và cả gia quyến, như thể mẹ hiền, phù trì con đỏ, nhờ ánh ngọc Minh Châu tiêu trừ tội cấu, trí tuệ mở mang, được mây từ che chở, tâm đạo khai hoa, não phiền nhẹ bớt. Khi còn sống thực hành thiện nguyện, noi gương Đại Sỹ, cứu độ chúng sinh.

Khi vận hạn ốm đau, nhờ được đức từ hộ niệm, thần linh bản xứ giúp yên. Lúc lâm chung được nhờ ánh bi quang, vượt khỏi tam đồ, sinh lên cõi thiện.

Lại nguyện cho Hương linh Gia tiên chúng con nhờ công đức cúng dâng này thảy đều siêu thoát.

Tâm nguyện lòng thành, cúi xin bái thỉnh.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).

(Theo: Văn hoá cổ truyền Việt Nam.)

• Xem thêm: Bài Văn Khấn Đi Chùa