Trong không gian tâm linh đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam, Cô Bé Thạch Bàn là một nhân vật được nhiều người dân tôn kính và thờ phụng. Mặc dù không thuộc trong hệ thống thần linh Tứ Phủ, nhưng sự linh thiêng và đức độ anh linh của Cô đã vang danh khắp miền Côn Sơn, Hải Dương.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Cô Bé Thạch Bàn cùng những câu chuyện huyền bí xung quanh ngôi đền Sinh – nơi thờ phụng chính của Cô.
Cô Bé Thạch Bàn là ai?
Cô Bé Thạch Bàn là một trong những tiên cô bản đền bản cảnh được thờ phụng tại đền Sinh thuộc thôn Yên Mô, Chí Linh, Hải Dương. Tên gọi Thạch Bàn xuất phát từ việc lầu của Cô được lập ở chốn thạch bàn – nơi có những phiến đá lớn tự nhiên. Dù không nằm trong hệ thống thần linh Tứ phủ chính thống, nhưng sự anh linh đức độ của Cô được nhân dân khắp nơi tôn kính và thường xuyên tìm đến đền Sinh để chiêm bái.

Trong tín ngưỡng dân gian, Cô Bé Thạch Bàn được xem là vị thần có khả năng ban phước lành, đặc biệt là trong lĩnh vực sinh nở và cầu tự. Nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn đã tìm đến đền Sinh để cầu xin Cô ban cho họ đứa con, và nhiều trường hợp đã thành công một cách kỳ diệu.
Hình ảnh của Cô Bé Thạch Bàn trong tâm thức người dân địa phương là một thiếu nữ xinh đẹp, yểu điệu với nét nhu mì thanh tân. Điều này được thể hiện rõ trong bản văn thờ Cô:
“Nét nhu mì thanh tân yểu điệu
Vẻ ngọc ngà nét liễu hài hoa
Anh linh hiển hách thay là
Đêm ngày hầu cận Thánh Bà Đền Mẫu Sinh”
Nghi Lễ Hầu Giá Cô Bé Thạch Bàn
Trong các buổi lễ hầu đồng, người ta thường hầu Cô Bé Thạch Bàn sau giá Cô Bé Tứ Phủ. Khi thỉnh Cô giá ngự về đồng, các thanh đồng thường dâng Cô áo thổ cẩm đặc trưng miền núi rừng, đầu vấn khăn thêu hoa, hoặc đôi khi thắt khăn củ ấu – những trang phục thể hiện nét đẹp văn hóa vùng miền.
Thông thường, Cô chỉ giá ngự tại bản đền của mình vào các dịp khánh tiệt quan trọng, khi có các thanh đồng sát căn của Cô thỉnh mời. Tương tự như các giá hầu Cô Bé khác, khi Cô giá ngự về, lễ Mẫu đồng sẽ khai quang, sau đó mua mồi và ban tài phát lộc cho thanh đồng cùng bách gia trăm họ tham dự.
Bản văn thờ Cô Bé Thạch Bàn mô tả rõ nét về không gian thiêng liêng nơi Cô ngự trị:
“Trên lâm sơn ngàn trùng cao ngất
Đền Yên Mô cảnh vật phong quang
Dâng văn Cô Bé Thạch Bàn
Lương thời cát nhật giáng đàn chứng đây
Lầu Cô gió mát bóng cây
Tầng cao tầng thấp thang mây lưng chừng trời”
Qua bản văn, ta thấy được khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ nơi đền Yên Mô (tên gọi khác của đền Sinh), với núi non trùng điệp, gió mát bóng cây, tạo nên một không gian linh thiêng, gần gũi với thiên nhiên.
Đền Sinh – Ngôi Đền Linh Thiêng Cầu Tự của Bách Gia Trăm Họ
Đền Sinh tọa lạc trên sườn núi Ngũ Nhạc thuộc xã Lê Lợi, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Ngôi đền nổi tiếng là địa điểm “cầu tự” linh thiêng, thu hút nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn từ khắp nơi tìm đến. Điều đặc biệt làm nên sự linh thiêng của đền không chỉ nằm ở sự tích gắn liền với việc sinh nở, mà còn bởi trong hậu cung có thờ một phiến đá tự nhiên vô cùng độc đáo: mang hình sản phụ đang trong tư thế lâm bồn.
Phiến đá này được người dân cung kính gọi là Đức Thánh mẫu Thạch Bàn. Đây là một phiến đá nguyên khối cao chừng hơn 3m, rộng khoảng 5m, có hình dáng tự nhiên giống như người phụ nữ đang nằm ngửa trong lúc lâm bồn. Trên đầu phiến đá có hình tròn tượng trưng cho đầu, hai khối đá tròn nhỏ phía dưới được xem như bầu ngực. Tiếp xuống là hai khối đá lớn, dài, có hình dáng giống hai chân đang co gập gối. Giữa hai phần đùi có hai khối đá nhỏ tượng trưng “cửa bát nhã” và một khối đá nhỏ chui ra từ đó tượng trưng cho bào thai đang chào đời.
Vì Đức Thánh mẫu Thạch Bàn đang trong tư thế rất “tế nhị”, nên mặc dù tượng đá được ngự uy nghiêm trong căn nhà 3 gian bên trong hậu cung, nhưng nhà đền vẫn che một lớp rèm phủ bằng tấm voan mỏng và không cho phép bất cứ ai chụp ảnh.
Sự Tích Huyền Bí về Đền Sinh và Thần Phi Bồng
Theo thần tích của đền, vào giờ Dần ngày 5/8/542, khi mặt trời gác núi, trẻ chăn trâu hội tụ dưới chân núi Ngũ Nhạc bỗng nghe thấy tiếng trẻ con khóc trên sườn núi. Chạy lại gần, đám trẻ trâu không thấy ai, chỉ thấy một đứa trẻ dáng vẻ khôi ngô ngồi ở chỗ hòn đá to bằng hai cái chiếu nứt đôi, vết nứt rộng chừng hơn một thước, em bé ngồi ở chính giữa chỗ vết nứt đó và khóc vang như tiếng chuông.
Thấy sự việc lạ kỳ, một đám trẻ trâu thuộc làng bên chạy về báo với người lớn. Những người già trong làng vội vàng sửa soạn khăn áo, lọng, cờ đi rước đứa trẻ về. Trong khi đó, đám trẻ trâu làng An Mô nhanh trí hơn đã lấy tay làm kiệu, lấy mũ làm lọng, lấy khăn làm cờ bế bồng đón hài nhi về làng. Đi được vài trăm mét, bỗng dưng trời nổi mưa to gió lớn, sấm chớp ầm ầm, em bé liền bay thẳng lên trời. Một lát sau, từ trên trời cao có tiếng nói vọng xuống: “Ta là thần Phi Bồng đây”.
Người dân địa phương lấy làm kinh dị bèn bảo nhau lập miếu thờ. Nơi thứ nhất là nơi Đức Thánh mẫu Thạch Bàn hạ sinh con được gọi là đền Sinh. Và nơi Đức thánh Phi Bồng hóa về trời được gọi là đền Hóa. Hai ngôi đền cách nhau chừng 800m, trong một không gian văn hóa tâm linh được nhiều cặp gia đình hiếm muộn tìm đến xin con.
Những Câu Chuyện Linh Thiêng về Cầu Tự tại Đền Sinh
Đền Sinh không chỉ nổi tiếng với phiến đá thiêng mà còn với vô số câu chuyện về những cặp vợ chồng hiếm muộn đã tìm đến đây và được toại nguyện. Cụ Phạm Văn Được, 77 tuổi – người có thâm niên 18 năm viết sớ tại cửa đền Sinh cho biết, khách đến đền nhờ cụ viết sớ chủ yếu là sớ xin cầu tự. Đến nay, cụ đã viết gần 2.000 tờ sớ cầu tự cho khách các nơi.
Mỗi một người khách đến viết sớ, cụ Được lại tỉ mỉ ghi chép tên tuổi, địa chỉ, số điện thoại của từng cặp vợ chồng vào sổ. Khi các cặp vợ chồng đậu thai đến tạ lễ, cụ Được cũng ghi chép lại. Với những cặp vợ chồng ở xa, không có điều kiện làm lễ tạ thì khi đậu thai gọi điện lại nhờ cụ Được lên đền xin tạ trước. Khi nào “mẹ tròn, con vuông” có điều kiện thì gia đình sẽ đến đền làm lễ tạ sau.
Trong số các cặp vợ chồng đến “xin” con, có những trường hợp đặc biệt như anh Đ.K (43 tuổi) – chị N.T.B (39 tuổi) đã sinh đôi một con trai và một con gái vào năm 2012. Hay trường hợp của ông P.H (61 tuổi) và người vợ trẻ chỉ 33 tuổi, sau khi đến đền cầu tự đã mang thai đôi.
Chị Vũ Thị Hiền, 32 tuổi, quê ở Bắc Ninh chia sẻ câu chuyện của mình: Chị lấy chồng lần đầu năm 22 tuổi nhưng suốt 6 năm trời chung sống chưa một lần đậu thai, dẫn đến đổ vỡ hôn nhân. Hai năm sau, chị tái hôn với một người đàn ông góa vợ ở huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Khi thấy chị Hiền mãi không mang thai, người chồng đã bàn với vợ đến đền Sinh “xin” con. Mặc dù đang điều trị hiếm muộn theo phương pháp y học hiện đại, nhưng chị cũng nghe theo chồng. Và giờ đây, khi đã mang thai, chị vô cùng hạnh phúc và biết ơn.
Nếu có dịp ghé thăm Hải Dương, đừng quên dành thời gian viếng thăm đền Sinh để cảm nhận không gian linh thiêng và tìm hiểu thêm về câu chuyện huyền bí của Cô Bé Thạch Bàn – vị tiên cô được nhiều người dân tôn kính và ngưỡng mộ.
Nguồn: Phuday.com
Thảo luận về chủ đề