Ngọc Hân Công Chúa, một cái tên gắn liền với những trang sử hào hùng và bi tráng của dân tộc Việt Nam. Không chỉ là một công chúa lá ngọc cành vàng, bà còn là một người vợ, một người mẹ, một nữ sĩ tài hoa và là biểu tượng cho lòng yêu nước, thương dân. Vậy, Ngọc Hân Công Chúa là ai? Cuộc đời bà có những thăng trầm gì? Và đền thờ Ngọc Hân Công Chúa ở đâu? Hãy cùng chúng tôi phá những câu hỏi này qua bài viết sau.
Tham khảo: Wikipedia
Ngọc Hân Công Chúa Là Ai?
Ngọc Hân Công Chúa, tên đầy đủ là Lê Ngọc Hân, sinh vào một ngày mùa xuân tươi đẹp, là ái nữ của vua Lê Hiển Tông và Chiêu nghi Nguyễn Thị Huyền. Ngay từ khi còn nhỏ, bà đã bộc lộ vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, thông minh hơn người và đặc biệt yêu thích văn chương, thi phú. Có thể nói, Ngọc Hân là một trong những nữ thi sĩ tài sắc vẹn toàn của nền văn học cổ Việt Nam.
Cuộc đời Ngọc Hân Công Chúa rẽ sang một bước ngoặt lớn vào năm 1786, khi bà được vua cha gả cho Nguyễn Huệ, thủ lĩnh của nghĩa quân Tây Sơn. Cuộc hôn nhân này không chỉ là sự kết hợp giữa hai dòng dõi quyền lực mà còn là sự gắn kết giữa một người phụ nữ tài sắc với một vị anh hùng áo vải, người sau này trở thành vua Quang Trung, vị hoàng đế lừng lẫy trong lịch sử Việt Nam.
Cuộc Đời Ngọc Hân Công Chúa
Sau khi kết hôn, Ngọc Hân Công Chúa được vua Quang Trung vô cùng yêu quý và phong làm Bắc Cung Hoàng Hậu. Bà luôn là người bạn đời, người tri kỷ, cùng vua Quang Trung chia sẻ những khó khăn, gian khổ trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Trong những năm tháng ngắn ngủi bên nhau, họ đã xây dựng một gia đình hạnh phúc và có với nhau hai người con.
Tuy nhiên, hạnh phúc ngắn chẳng tày gang. Năm 1792, vua Quang Trung đột ngột qua đời, để lại Ngọc Hân Công Chúa với nỗi đau tột cùng. Sự ra đi của người chồng, người bạn đời đã khiến bà suy sụp cả về thể xác lẫn tinh thần. Trong những ngày tháng đau khổ ấy, bà đã viết nên những áng văn bất hủ như “”Văn tế Quang Trung”” và “”Ai Tư Vãn””, thể hiện lòng thương nhớ, tiếc nuối vô hạn đối với người chồng quá cố. Những tác phẩm này không chỉ là những lời ai điếu mà còn là những tác phẩm văn học có giá trị nghệ thuật cao, lay động lòng người.
“Văn Tế Quang Trung” – Tiếng Khóc Bi Thương Của Một Nữ Sĩ
“Văn tế Quang Trung” là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Ngọc Hân Công Chúa. Bài văn tế được viết bằng chữ Nôm, với những lời lẽ chân thành, xúc động, thể hiện sâu sắc tình cảm của bà đối với vua Quang Trung. Từng câu chữ như xé lòng người đọc, khiến ai cũng cảm nhận được nỗi đau mất mát, sự cô đơn và tuyệt vọng của một người vợ trẻ mất chồng.
“Ai Tư Vãn” – Khúc Ca Buồn Về Một Tình Yêu Vĩnh Cửu
Cùng với “Văn tế Quang Trung”, “Ai Tư Vãn” cũng là một tác phẩm nổi tiếng khác của Ngọc Hân Công Chúa. Bài thơ được viết theo thể song thất lục bát, với những hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng giàu sức gợi cảm, thể hiện nỗi nhớ nhung da diết, khôn nguôi của bà đối với vua Quang Trung. “Ai Tư Vãn” không chỉ là một khúc ca buồn về một tình yêu vĩnh cửu mà còn là một tác phẩm văn học có giá trị nhân văn sâu sắc.
Những Năm Tháng Cuối Đời Và Sự Ra Đi Đầy Bí Ẩn
Sau khi vua Quang Trung qua đời, triều Tây Sơn suy yếu dần. Năm 1801, Nguyễn Ánh đánh chiếm Phú Xuân, lùng bắt những người thuộc dòng dõi Tây Sơn. Có nhiều giả thuyết về số phận của Ngọc Hân Công Chúa và hai con sau biến cố này. Một số tài liệu cho rằng bà và hai con đã bị Nguyễn Ánh giết hại. Tuy nhiên, cũng có tài liệu cho rằng bà đã sống ẩn dật và qua đời vì thương nhớ chồng quá nhiều. Dù sự thật như thế nào, cuộc đời của Ngọc Hân Công Chúa vẫn là một câu chuyện đầy bi kịch và tiếc nuối.
Đền Thờ Ngọc Hân Công Chúa Ở Đâu? Sự Tích Đền Ghềnh
Mặc dù triều Nguyễn có lệnh cấm thờ phụng những người thuộc nhà Tây Sơn, nhưng trong lòng nhân dân, Ngọc Hân Công Chúa vẫn luôn là một người phụ nữ đáng kính, một biểu tượng cho lòng yêu nước và đức hạnh. Chính vì vậy, người dân đã bí mật lập miếu thờ bà dưới nhiều hình thức khác nhau. Một trong những nơi thờ tự Ngọc Hân Công Chúa nổi tiếng nhất là Đền Ghềnh, tọa lạc tại phường Ngọc Thụy, quận Long Biên, Hà Nội (trước đây thuộc Gia Lâm).
Sự Tích Về Ngôi Đền Bên Bờ Sông Hồng
Sự tích Đền Ghềnh gắn liền với một câu chuyện cảm động về lòng thương xót và sự ngưỡng mộ của người dân đối với Ngọc Hân Công Chúa. Theo truyền thuyết, sau khi nhà Nguyễn biết được việc người dân lập miếu thờ Ngọc Hân Công Chúa, họ đã cho quật mộ và ném hài cốt của bà và hai con xuống sông Hồng. Khi thuyền chở hài cốt đi qua khu vực Ái Mộ (gần Đền Ghềnh ngày nay), bỗng nổi lên một cơn bão lớn, khiến thuyền không thể đi tiếp. Người dân cho rằng đó là điềm báo, nên đã lập miếu thờ ngay bên bờ sông, nơi hài cốt của bà bị ném xuống.
Do lệnh cấm của triều Nguyễn, người dân đã bí mật thờ Ngọc Hân Công Chúa dưới danh nghĩa Mẫu Thoải. Trải qua nhiều biến cố lịch sử, Đền Ghềnh vẫn được người dân gìn giữ và tu sửa, trở thành một địa điểm tâm linh quan trọng, nơi mọi người đến cầu nguyện và tưởng nhớ về Ngọc Hân Công Chúa.
Đền Ghềnh không chỉ là một di tích lịch sử văn hóa mà còn là một địa điểm tâm linh quan trọng, thể hiện lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ của người dân đối với Ngọc Hân Công Chúa. Đến với Đền Ghềnh, người ta không chỉ tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn mà còn được nghe những câu chuyện về cuộc đời và sự nghiệp của một người phụ nữ tài sắc, đức hạnh, một biểu tượng cho lòng yêu nước và thương dân.
Ngọc Hân Công Chúa, một người phụ nữ tài hoa bạc mệnh, một biểu tượng cho lòng yêu nước và đức hạnh. Cuộc đời bà là một câu chuyện đầy bi kịch và tiếc nuối, nhưng những đóng góp của bà cho văn học và lịch sử dân tộc sẽ mãi mãi được ghi nhớ. Đền thờ Ngọc Hân Công Chúa, đặc biệt là Đền Ghềnh, là một minh chứng cho lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ của người dân đối với bà. Hãy đến với Đền Ghềnh để cảm nhận sự linh thiêng và tưởng nhớ về một người con gái Việt Nam kiệt xuất.
Nguồn tham khảo:
- Lê Hồng Thái & hatvan
Thảo luận về chủ đề